بخشنامه معافیت مالیات حقوق در سال 1402 و مفاد قوانین ذکر شده در آن :

بخشنامه معافیت مالیات حقوق در سال 1402 ، در این مقاله ابتدا متن بخشنامه و در ادامه مفاد قوانین ذکر شده در آن بیان می گردد .

ابلاغ مقررات مربوط به احکام بند ( و ) تبصره 12 و بند ( ص ) تبصره 6 قانون بودجه سال 1402 کل کشور ( میزان معافیت

مالیات حقوق در سال 1402 )

شماره 200/1402/05

تاریخ 1402/02/27

بخشنامه معافیت مالیات حقوق در سال 1402 :

مواد 84 ، 85 و 86 قانون مالیات های مستقیم و بند ( و ) تبصره 12 و بند ( ص ) تبصره 6 قانون بودجه سال 1402 کل کشور

این مطلب را مطالعه کنید: حقوق اداره کار 1402

موضوع بخشنامه معافیت مالیات حقوق در سال 1402 :

موضوع بخشنامه معافیت مالیات حقوق در سال 1402 ، ابلاغ مقررات مربوط به احکام بند ( و ) تبصره 12 و بند ( ص ) تبصره 6 قانون بودجه سال 1402 کل کشور می باشد .

با توجه به موضوع بخشنامه معافیت مالیات حقوق در سال 1402 و احکام بند ( و ) تبصره 12 و بند ( ص ) تبصره 6 قانون بودجه سال 1402 کل کشور ،

مقرر می دارد :

1 – سقف معافیت مالیاتی موضوع ماده 84 قانون مالیات های مستقیم اصلاحی مصوب 1394/04/31 در سال 1402 ، مبلغ یک

میلیارد و دویست میلیون ( 1/200/000/000 ) ریال است .

2 – مجموع در آمد اشخاص حقیقی که تحت عناوینی از قبیل حقوق و مزایا ( به استثنای عیدی و کارانه اعضای هیات علمی بالینی

تمام وقت جغرافیایی و پزشکان متخصص بالینی تمام وقت جغرافیایی ) ،

مقرری یا مزد ، حق شغل ، حق شاغل ، فوق العاده ها ، اضافه کار ، حق الزحمه ، حق المشاوره ، حق حضور در جلسات ، پاداش ،

حق التدریس ، حق التحقیق ، حق پژوهش و کارانه اعم از :

مستمر یا غیر مستمر که به صورت نقدی و غیر نقدی ، از یک یا چند منبع ، در بخش دولتی و یا غیر دولتی تحصیل می نمایند ،

چه از کارفرمای اصلی و یا غیر اصلی ( موضوع تبصره 1 ماده 86 قانون مالیات های مستقیم ) باشد ،

پس از کسر بخشودگی ، معافیت و سایر مشوق های مقرر در قانون مالیات های مستقیم و سایر قوانین ( از جمله ماده 95 قانون

حمایت از معلولان مصوب 1396/12/20 )

به نرخ های زیر مشمول مالیات ، می باشد :

بخشنامه معافیت مالیات حقوق در سال 1402 و نرخ های تعیین شده :

بخشنامه معافیت مالیات حقوق در سال 1402 ،

 2-1 – نسبت به مازاد یک میلیارد و دویست میلیون ( 1/200/000/000 ) ریال تا یک میلیارد و شش صد و هشتاد میلیون

( 1/680/000/000 ) ریال ، ده درصد ( 10% )

2-2 – نسبت به مازاد یک میلیارد و شش صد و هشتاد میلیون ( 1/680/000/000 ) ریال تا دو میلیارد و هفت صد و شصت میلیون

( 2/760/000/000 ) ریال ، پانزده درصد ( 15% )

2-3 – نسبت به مازاد دو میلیارد و هفت صد و شصت میلیون ( 2/760/000/000 ) ریال تا چهار میلیارد و هشتاد میلیون

( 4/080/000/000 ) ریال ، بیست درصد ( 20% )

2-4 – نسبت به مازاد چهار میلیارد و هشتاد میلیون ( 4/080/000/000 ) ریال به بالا ، سی درصد ( 30% )

3 – به مجموع در آمد های حقوق هر یک از اشخاص حقیقی مشمول حکم بند ( و ) تبصره 12 قانون صدر الاشاره ، یک معافیت

مالیات بر در آمد حقوق سالانه ،

موضوع ماده 84 قانون مالیات های مستقیم به میزان تعیین شده فوق الذکر ، قابل اعمال خواهد بود .

4 – پرداخت کنندگان حقوق هنگام هر پرداخت یا تخصیص آن مکلف اند ، طبق قوانین و مقررات و با احتساب پرداختی سایر

اشخاص به حقوق بگیر مورد نظر ،

مالیات متعلق را محاسبه ، کسر و تا پایان ماه بعد ضمن تسلیم فهرست مشخصات حقوق بگیران ، پرداخت نمایند .

پس از دریافت سیستمی فهرست مذکور ، سازمان امور مالیاتی کشور ، میزان مالیات متعلق به هر حقوق بگیر را مطابق قوانین و

مقررات و با لحاظ مجموع حقوق دریافتی آنان ،

و بر اساس میزان حقوق دریافتی از سایر کارفرمایان تا آن زمان ، محاسبه و در صورتی که مالیات متعلق به هر حقوق بگیر ،

کمتر محاسبه و پرداخت شده باشد ،

میزان ما به التفاوت مالیات هر حقوق بگیر را به صورت سیستمی به پرداخت کننده حقوق ، اعلام می نماید .

چنان چه کارفرما ظرف مهلت ده روز از تاریخ اعلام سیستمی ، بدهی مالیاتی را از طریق سامانه ، پرداخت و درخواست بخشودگی

جرایم مالیاتی را به صورت سیستمی ارائه نمایند ،

جرایم متعلق از این بابت با رعایت ماده 191 قانون مالیات های مستقیم ، بخشوده می شود .

در مواردی که کارفرما در موعد مقرر ما به التفاوت مالیات اعلامی توسط سیستم را نپردازد ، بر اساس نرخ مالیاتی متناظر نسبت

به مطالبه مالیات متعلق و جرایم مربوطه اقدام خواهد شد .

5 – چنان چه در رسیدگی های اداره امور مالیاتی مشخص شود ،

کارفرما به تکالیف مقرر خود در راستای ارسال فهرست وفق ماده 86 قانون یاد شده عمل ننموده ،

یا در آمد حقوق هر یک از کارکنان را کمتر از میزان واقعی ابراز نموده است ، ما به التفاوت مالیات مذکور با توجه به مجموع

در آمد حقوق بگیر و بر اساس بالاترین نرخ متعلق به آن ، تعیین می شود .

6 – در آمد عیدی حقوق بگیران ، پس از اعمال معافیت مالیاتی موضوع بند 10 ماده 91 قانون مالیات های مستقیم و با ملحوظ

نظر قرار دادن مجموع در آمد حقوق اشخاص مذکور ، مشمول نرخ های ماده 85 قانون اخیر الذکر خواهد بود .

7 – نرخ مالیات بر در آمد کارانه اعضای هیات علمی بالینی تمام وقت جغرافیایی و پزشکان متخصص بالینی تمم وقت جغرافیایی

با توجه به مجموع در آمد حقوق اشخاص مزبور ،

بر اساس نرخ های موضوع ماده 85 قانون مالیات های مستقیم ، خواهد بود .

حکم اخیر قابل تسری به سایر در آمد های اشخاص موصوف نخواهد بود .

8 – کلیه پرداخت ها به افراد در قبال ارائه خدمت در دستگاه ها ( اعم از بخش دولتی و یا غیر دولتی ) تحت هر عنوان از جمله

ساعتی ، روز مزد ، قراردادی ، حق التدریس ، حق التحقیق ،

حق الزحمه ، حق نظارت ، حق التالیف و پاداش شورای حل اختلاف ، مشمول حکم ( و ) تبصره 12 قانون بودجه سال 1402

کل کشور ، می باشند .

9 – با عنایت به حکم بند ( ص ) تبصره 6 قانون بودجه سال 1402 کل کشور ، اشخاص حقیقی موضوع ماده 18 قانون حمایت از

 خانواده و جوانی جمعیت ( مصوب 1400/07/24 ) ،

به ازای فرزند سوم و بیشتر که از آبان سال 1400 به بعد متولد شده اند ، علاوه بر معافیت سالانه مالیات بر در آمد حقوق موضوع

ماده 84 قانون مالیات های مستقیم ،

به ازای هر فرزند مشمول پانزده درصد ( 15% ) افزایش در معافیت مالیاتی سالانه مذکور می شوند .

بخشنامه معافیت مالیات حقوق در سال 1402 و اجرای آن :

بخشنامه معافیت مالیات حقوق در سال 1402 از 1402/01/01 اجرا می شود و مدت اجرای آن تا پایان سال 1402 می باشد .

مرجع ناظر : دادستانی انتظامی مالیاتی

نحوه ابلاغ : فیزیکی / سیستمی

بخشنامه معافیت مالیات حقوق در سال 1402 و مفاد قوانین ذکر شده در آن :

بخشنامه معافیت مالیات حقوق در سال 1402 قوانینی را باز گو کرده که مفاد آن به قرار ذیل است :

این مطلب را مطالعه کنید: معافیت مالیات حقوق در سال 1402

قانون مالیاتهای مستقیم – ماده 84

ماده 84 – میزان معافیت مالیات بر در آمد سالانه مشمول مالیات حقوق از یک یا چند منبع ، هر ساله در قانون بودجه سنواتی

مشخص می شود . ] 1 [ ] 2 [

1 – به موجب مفاد ماده 18 قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مصوب 1400/07/24 ؛ میزان معافیت مالیاتی اشخاص

حقیقی موضوع ماده ( 84 ) قانون مالیات های مستقیم ،

اصلاحی مصوب 1394/04/31 به ازای فرزند سوم و بیشتر ، که بعد از تصویب این قانون متولد شود به ازای هر فرزند مشمول

پانزده درصد ( 15% ) تخفیف مشروط به تصویب آن در بودجه سنواتی می گردد .

این تخفیف حداکثر 3 بار قابل استفاده است .

تبصره – تخفیف مندرج در این ماده علاوه بر معافیت های مندرج در ماده ( 84 ) قانون مذکور می باشد .

( قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به مدت 7 سال به صورت آزمایشی قابل اجرا است . )

2 – به موجب بند 16 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات های مستقیم ، مصوب 1394/04/31 ، این متن جایگزین متن قبلی

ماده ( 84 ) قانون شد .

” ماده 84 – تا میزان یکصد و پنجاه برابر حداقل حقوق مبنای جدول حقوق موضوع ماده ( 1 ) قانون نظام هماهنگ پرداخت

کارکنان دولت – مصوب 1370 –

در آمد سالانه مشمول مالیات حقوق کلیه حقوق بگیران از جمله کارگران مشمول قانون کار ، از یک یا چند منبع ، از پرداخت مالیات

معاف می شود . ”

قانون مالیاتهای مستقیم – ماده 85

ماده 85 – نرخ مالیات بر در آمد حقوق کارکنان دولتی و غیر دولتی مازاد بر مبلغ مذکور در ماده ( 84 ) این قانون و تا هفت

برابر آن مشمول مالیات سالانه ده درصد ( 10% ) و نسبت به مازاد آن بیست درصد ( 20% ) است . ] 1 [

1 – به موجب بند 17 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات های مستقیم ، مصوب 1394/04/31 ، این متن جایگزین متن قبلی

ماده ( 85 ) قانون شد .

” ماده 85 – نرخ مالیات بر در آمد حقوق در مورد کارکنان مشمول قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب

1370/06/13 پس از کسر معافیت های مقرر در این قانون به نرخ مقطوع ده درصد ( 10% )

و در مورد سایر حقوق بگیران نیز پس از کسر معافیت های مقرر در این قانون تا مبلغ چهل و دو میلیون ( 42/000/000 ) ریال به

نرخ ( 10% ) و نسبت به مازاد آن به نرخ های مقرر در ماده ( 131 ) این قانون خواهد بود . ”

قانون مالیاتهای مستقیم – ماده 86

ماده 86 – پرداخت کنندگان حقوق هنگام هر پرداخت یا تخصیص آن مکلف اند مالیات متعلق را طبق مقررات ماده ( 85 ) این

قانون محاسبه و کسر و تا پایان ماه بعد ] 1 [

ضمن تسلیم فهرستی متضمن نام و نشانی دریافت کننده گان حقوق و میزان آن به اداره امور مالیاتی محل پرداخت و در ماه های بعد

فقط تغییرات را صورت دهند ] 2 [ .

تبصره 1 – در مورد پرداخت هایی که از طرف غیر از پرداخت کننده اصلی حقوق به اشخاص حقیقی ، به عمل می آید ، پرداخت

کننده گان مکلف اند هنگام هر پرداخت ،

مالیات متعلق را با رعایت معافیت های قانونی مربوط به حقوق به جز معافیت موضوع ماده ( 84 ) این قانون ،

به نرخ مقطوع ده درصد ( 10% ) محاسبه ، کسر و حداکثر تا پایان ماه بعد با فهرستی حاوی نام و نشانی دریافت کننده گان و میزان

آن به اداره امور مالیاتی محل ،

پرداخت کنند و در صورت تخلف ، مسوول پرداخت مالیات و جریمه های متعلق خواهند بود .

تبصره 2 – پرداخت های دانشگاه ها ، مراکز و موسسات آموزش عالی ، پژوهشی و فناوری که دارای مجوز از شورای گسترش

آموزش عالی وزارت خانه های علوم ،

تحقیقات و فناوری و بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و سایر موسسات آموزشی و پژوهشی قانونی دارای مجوز رسمی از وزارتین فوق الذکر می باشند ،

به اشخاص حقیقی اعم از کارکنان و غیر کارکنان خود در قالب حق التدریس مشمول مالیات مقطوع به نرخ ده درصد ( 10% )

و حق التحقیق ، حق پژوهش و قرارداد های پژوهشی و تحقیقاتی مشمول مالیات مقطوع به نرخ پنج درصد ( 5% ) با رعایت سایر

احکام مقرر در تبصره ( 1 ) خواهد بود ] 3 [ .

1 – به موجب تبصره 3 ماده ( 219 ) موضوع بند 53 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات های مستقیم ، مصوب 1394/04/31

، در تبصره ( 9 ) ماده ( 53 ) ، ماده ( 86 ) ، ماده ( 88 ) ،

تبصره ( 2 ) ماده ( 103 ) ، تبصره ( 5 ) ماده ( 109 ) ، ماده ( 126 ) و تبصره ( 2 ) ماده ( 143 )

عبارت ” تا پایان ماه بعد ” حسب مورد جایگزین عبارت های ” ظرف ده روز ” ، ” ظرف سی روز ” و ” منتهی ظرف سی روز ”

می شود .

2 – در آمد حقوق اتباع خارجی که در ایران اشتغال دارند ، اعم از این که کارفرما ( پرداخت کننده حقوق ) ایرانی ی خارجی یا این

که مقیم خارج و فاقد شعبه و نمایندگی در ایران باشد ،

از مصادیق درآمد های موضوع بند 5 ماده یک قانون مالیات های مستقیم بوده و با رعایت مقررات مشمول مالیات حقوق خواهد بود .

3 – به موجب ماده واحده قانون اصلاح ماده ( 86 ) قانون مالیات های مستقیم مصوب 1396/04/27 ، تبصره ماده ( 86 ) اصلاحی

1394/04/31 حذف و دو تبصره به این ماده الحاق گردید . تاریخ اجرای این ماده واحده 1396/06/11 می باشد .

” تبصره ماده 86 : تبصره – پرداخت هایی که کارفرمایان به اشخاص حقیقی غیر از کارکنان خود که مشمول پرداخت کسورات بازنشستگی یا بیمه نمی باشند ،

با عنوان حق المشاوره ، حق حضور در جلسات ، حق التدریس ، حق التحقیق و حق پژوهش پرداخت می کنند ،

بدون رعایت معافیت موضوع ماده ( 84 ) این قانون مشمول مالیات مقطوع به نرخ ده درصد ( 10% ) می باشد .

کارفرمایان موظفند در موقع پرداخت یا تخصیص ، مالیات متعلقه را کسر و ظرف مدت تعیین شده در ماده ( 86 ) این قانون

با اعلام مشخصات دریافت کننده گان مطابق فرم نمونه اعلام شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور به اداره امور مالیاتی پرداخت

کنند و در صورت تخلف ، مسوول پرداخت مالیات و جریمه های متعلق خواهند بود . ”

قانون مالیاتهای مستقیم – ماده 91

ماده 91 – در آمد های حقوق به شرح زیر از پرداخت مالیات معاف است : ] 1 [

1 – روسا و اعضای ماموریت های سیاسی خارجی در ایران و روسا و اعضای هیات نمایندگی فوق العاده دول خارجی نسبت به

در آمد حقوق دریافتی از دولت متبوع خود ،

به شرط معامله متقابل و همچنین روسا و اعضای هیات های نمایندگی سازمان ملل متحد و موسسات تخصصی آن در ایران نسبت به

در آمد حقوق دریافتی از سازمان و موسسات مزبور در صورتی که تابع دولت جمهوری اسلامی ایران نباشند .

2 – روسا و اعضای ماموریت های کنسولی خارجی در ایران و همچنین کارمندان موسسات فرهنگی دول خارجی نسبت در آمد

حقوق دریافتی از دول متبوع خود به شرط معامله متقابل .

3 – کارشناس خارجی که با موافقت دولت جمهوری اسلامی ایران از محل کمک های بلا عوض فنی و اقتصادی و علمی و فرهنگی

دول خارجی ،

و یا موسسات بین المللی به ایران اعزام می شوند نسبت به حقوق دریافتی آنان از دول متبوع یا موسسات بین المللی مذکور .

4 – کارمندان محلی سفارتخانه و کنسولگری ها و نمایندگی های دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج نسبت به در آمد حقوق

دریافتی از دولت جمهوری اسلامی ایران در صورتی که دارای تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران بناشند به شرط معامله متقابل .

5 – حقوق باز نشستگی و وظیفه و مستمری و و پایان خدمت و خسارت اخراج و باز خرید خدمت و وظیفه یا مستمری پرداختی به

وراث و حق سنوات و حقوق ایام مرخصی استفاده نشده . ] 2 [

6 – هزینه سفر و فوق العاده مسافرت مربوط به شغل .

7 – حذف شد . ] 3 [

8 – مسکن واگذاری در محل کارگاه یا کارخانه جهت استفاده کارگران و خانه های ارزان قیمت سازمانی در خارج از محل کارگاه یا

کارخانه که مورد استفاده کارگران قرار می گیرد .

9 – وجوه حاصل از بیمه بابت جبران خسارت بدنی و معالجه و امثال آن .

10 – عیدی سالانه یا پاداش آخر سال جمعا معادل یک دوازدهم میزان معافیت مالیاتی موضوع ماده ( 84 ) این قانون .

11 – خانه های سازمانی که با اجازه قانونی یا به موجب آیین نامه های خاص در اختیار ماموران کشوری گذارده می شود .

12 – وجوهی که کارفرما بابت هزینه معالجه کارکنان خود یا افراد تحت تکفل آن ها مستقیما یا به وسیله حقوق بگیر به پزشک یا

بیمارستان به استناد اسناد و مدارک مثبته پرداخت کند .

13 – مزایای غیر نقدی پرداختی به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم معافیت موضوع ماده ( 84 ) این قانون .

14 – در آمد حقوق پرسنل نیرو های مسلح جمهوری اسلامی ایران اعم از نظامی و انتظامی ، مشمولان استخدامی وزارت اطلاعات

و جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و آزادگان .

] 1 [. به موجب بند ( چ ) ماده 8 قانون جهش تولید دانش بنیان مصوب 1401/02/11 ، کارکنان شاغل در پارک های علم و فناوری

مشمول این ماده می باشند .

آیین نامه اجرایی آن ظرف سه ماه پس از تصویب قانون مذکور به پیشنهاد وزارت خانه های علوم ، تحقیقات و فناوری ، بهداشت ،

درمان و آموزش پزشکی و معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد .

] 2 [. به موجب ماده ( 35 ) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات های مستقیم ، مصوب 1380/11/27 ، بند 7 به همراه بند های

15 و 16 از متن قبلی ماده ( 91 ) قانون حذف شد .

قانون مالیاتهای مستقیم – ماده 191

ماده 191 ] 1 [ – تمام یا قسمتی از جرایم مقرر در این قانون بنا به درخواست مودی با توجه به دلایل ابرازی مبنی بر خارج از

اختیار بودن عدم انجام تکالیف مقرر ،

و با در نظر گرفتن سوابق مالیاتی و خوش حسابی مودی به تشخیص و موافقت سازمان امور مالیاتی کشور قابل بخشوده شدن

می باشد .

1 – به موجب بند الف ماده 25 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400/03/02 که از تاریخ 1400/10/13 لازم الاجرا

می باشد ؛ ماده 191 در مورد قانون مالیات بر ارزش افزوده نیز جاری است .